Marvel Cinematic Universe (MCU)’e Dair Her Şey

Marvel pek çoğunuzun sinema dünyasında fazla şans vermediği fakat adını sıklıkla duyduğu bir terim olabilir. Benim için ise hem çocukluğumun hem de gençlik yıllarımın en büyük kısımlarından birini oluşturuyor.

Kendimi herhangi bir şekilde “Fan boy” olarak tanımlamasam da Marvel’a dair her şeyi (özellikle dizi/film) tüketmiş biriyim. Gerçekten de bazı kısımlarını çok seviyorum. Elbette eleştirdiğim noktalar var. Bunlara da değineceğim.

Öncesinde Marvel’in çizgi roman evrenine pek hakim olmadığını bu içeriğin sadece MCU ile alakalı olduğunu hatırlatmak isterim. Yani, çizgi roman severler beni yargılamasın, inan pek fikrim yok o dünya ile alakalı. İleride yaşlanıp iyi gelir elde ettiğimde vaktimi çizgi romanlara ayırmak gibi bir emeklilik planım mevcut.

Belki bir sahil kasabasında gün sonu eşimle birlikte denize karşı oturup birlikte Civil War okuruz. Neyse hayal kurmayalım şimdi…

Bu içerikte MCU’nun ne olduğundan, filmlerden, fazlardan, kahramanlardan, filmlerin izlenme sırasından ve Disney ile olan işbirliğinden sonra ulaştığı noktadan bahsedeceğim. Biraz da geleceğe yönelik öngörüm olacak Marvel’a dair. Umarım keyifli okuyacağınız bir yazı olur.

Nedir Bu MCU?

Marvel Cinematic Universe, Marvel Comics’in süper kahramanlarını bir araya getiren filmden oluşan bir film evreni olarak özetlenebilir kısaca. İlk filmi 2008 yılında “Iron Man” ile başlıyor. E haliyle benim çocukluğuma denk geldiği için Robert Downey Jr. abimiz hayran kaldığımız bir kimlik oluyor. Ardından Marvel filmleri, birbirleriyle bağlantılı hikâyeleri anlatan büyük bir evren haline geliyor yavaş yavaş.

MCU son yıllarda filmlerin yanı sıra televizyon dizileri ile de iyice genişledi. Aslında burada Disney ile olan iş birlikleri oldukça etkili, ki buna ileride değineceğim. Fakat öncesinde de Agents of Shield dizisi ile zaten dizi dünyasına göz kırpmışlardı.

Geniş hatlarıyla bu filmler ve diziler farklı süper kahramanların hikâyelerini anlatıyorlar. Ayrıca bazı noktalarda daha büyük bir hikaye çizgisi içinde birleşiyorlar. MCU’nun filmleri ve dizilerinin tamamının popüler çizgi romanlara ve karakterlere dayandığını da söyleyeyim.

Başarısını kime/kimlere borçlu?

Elbette bu külliyat içerisinde pek çok oyuncu, yönetmen ve yapımcı bulunuyor. Fakat aralarından biri var ki, bu evreni ilmek ilmek işlemiş, kafa patlatmış ve bence oldukça dahice işlere imza atmış bir isim kendisi. Kevin Feige…

Marvel Stüdyoları’nın başkanı olan bu adam MCU’nun yaratılmasında ve genişlemesinde önemli bir rol oynuyor. Kendisinin hikâyesi ise oldukça ilham verici. 2000 yılında Marvel Stüdyoları’nda stajyer olarak başladığı serüveni filmlerin bazılarında yapımcı yardımcılık yapmasından Marvel CEO’luğuna kadar uzanıyor.

Feige’nin yanı sıra elbette değinmeden geçmemin imkansız olduğu, neredeyse her Marvel filminde (vefatından sonra bile devam eden) Stan Lee ismi var. Bu adam da şimdilerde çok bilinen ve konuşulan bu süper kahramanların çoğunun yaratıcısı. Herhalde onun bu üstün hayal gücü olmasa bu külliyatın olmasının imkansız olacağını rahatlıkla söyleyebiliriz.

MCU filmlerinin başarısını bu iki ismin yanı sıra yönetmenlerin ve senaristlerin yeteneklerine de borçlu.

MCU Filmleri ve Phase’leri (Evreleri)

Şimdi bu çok uzun bir külliyat olduğu için ilk olarak isterseniz hangi süper kahramanların filmlerde daha üstün olduklarından bahsedeyim. Arından da sırasıyla fazlardaki filmleri sıralayayım:

• Iron Man (Tony Stark),
• Captain America (Steve Rogers),
• Thor,
• Spider-Man (Peter Parker),
• Black Panther (T’Challa),
• Doctor Strange (Stephen Strange),
• Hulk (Bruce Banner),
• Black Widow (Natasha Romanoff),
• Ant-Man (Scott Lang),
• Guardians of the Galaxy (Star-Lord, Gamora, Drax, Rocket, Groot),
• Scarlet Witch (Wanda Maximoff),
• Vision,
• Captain Marvel (Carol Danvers),
• Hawkeye (Clint Barton),
• Falcon (Sam Wilson),
• Winter Soldier (Bucky Barnes),
• War Machine (James Rhodes),
• Nick Fury,
• Phil Coulson

Tekrardan belirtmem de fayda var. Aslında Marvel bir çizgi roman dünyası olduğu için tüm karakterlerinin tam bir sıralamasını yapmak zor. Ancak bunlar en popüler ve sevilen karakterleri diyebilirim.

Fazlar (Phase)

“Phase” kelimesi, MCU için kullanılan bir terim aslında. Yani en azından benim için daha önce sinema dünyası için duyduğum bir kalıp değil. Bu kısaca birbiriyle bağlantılı film serilerini tanımlamak için kullanılıyor. Çünkü anlayacağınız çok fazla film var ve MCU’nun yapımcıları da bu kafa karışıklıklarını gidermek adına filmleri farklı “phaseler” olarak gruplama yoluna gitmişler. Her bir Phase (evre) MCU’nun hikayesi ve evreni üzerinde belirli bir etkiye sahip kısımları, filmleri içeriyor. Buradan sonra fazlardan bahsederken aslında izleme sırası da doğrudan ortaya çıkıyor diyebilirim.

“Phase One” ilk evreyi ifade ediyor. Bu evrenin içerisinde:

• Iron Man,
• The Incredible Hulk,
• Iron Man 2,
• Thor,
• Captain America: The First Avenger,
• The Avengers

filmleri bulunuyor. Daha sonra, “Phase Two” olarak adlandırılan bir diğer seri söz konusu oluyor. Bunlar ise:

• Iron Man 3,
• Thor: The Dark World,
• Captain America: The Winter Soldier,
• Guardians of the Galaxy,
• Avengers: Age of Ultron,
• Ant-Man

filmlerini içeriyor. Bu evre ile Avengers ekibinin daha da büyüdüğüne ve dünyanın geleceği daha karmaşık hale geldiğine tanıklık ederiz. Ardından “Phase Three” karşımıza çıkıyor. Bunlar da:

• Captain America: Civil War,
• Doctor Strange,
• Guardians of the Galaxy Vol. 2,
• Spider-Man: Homecoming,
• Thor: Ragnarok,
• Black Panther,
• Avengers: Infinity War,
• Ant-Man and the Wasp,
• Captain Marvel,
• Avengers: Endgame
• Spider-Man: Far From Home

filmlerini içeriyor. Bu evre ile Avengers ekibi büyük bir sınavdan geçtiğine ve Marvel evreni çok önemli değişiklikler geçirdiğini söyleyebiliriz.

“Phase Four” ise bu büyük değişikliklerin ve özellikle End Game‘nin etkisiyle başka bir boyuta gidiyor. Burada işin içine Disney’i de rahatlıkla sokabiliriz tabii. Bunlar:

• WandaVision (Disney+ dizisi)
• The Falcon and the Winter Soldier (Disney+ dizisi)
• Black Widow
• Loki (Disney+ dizisi)
• Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings
• What If…? (Disney+ dizisi)
• Eternals
• Hawkeye (Disney+ dizisi)
• Spider-Man: No Way Home
• Doctor Strange in the Multiverse of Madness
• Thor: Love and Thunder
• Black Panther: Wakanda Forever

Phase Five ve Phase Six

Beşinci evre ise Ant-Man ve Wasp: Quantumania filmi ile 17 şubat 2023’de başladı. 5 Mayıs’ta (ABD vizyon tarihi) Guardians of the Galaxy Vol. 3 ile devam edecek. Sonrasonda ise: The Marvels, Blade bizleri bekliyor.
Captain America: New World Order ile de ilerleyip Thunderbolts ile son bulacak.

“Phase Six” içerisinde ise şimdilik Fantastic Four, Avengers: The Kang Dynasty, Avengers: Secret Wars gibi filmlerin içinde olacağını biliyoruz.

Disney Anlaşması Sonrası Marvel

Disney’in aslında çocukları eğlendirmek adına filmler çektiğini biliyoruz. Yani çoğu Disney işinde özellikle Pixar’la asıl ulaşmak istedikleri çocuklardır. Bu yüzden de filmlerde fazla vurdu kırdı olmaz. Ki Marvel’ın Disney’e geçmesiyle de aslında fanlarda bu doğrultuda bir kaygı başladı diyebilirim.

Bu gayet normal olsa da Disney’in tek amacının ne olduğu belli, yani “fan man” pek dinlemez. Zaten milyar dolarlık şirket. Tek amacı Marvel ile daha fazla nasıl para kazabiliriz, bir de bunu çocuklar için nasıl uygun bir hale getirebiliriz düşüncesi. Bu da oyuncaktan geçiyor.

Star Wars için zaten bunu yapmıştı. Mesela, Mandalorian dizisi her ne kadar ilk sezonu belirli bir yerde “bebeği (Baby Yoda) teslim ettik” noktasına gelse de belli ki Disney “ya daha fazla oyuncak satmamız lazım” deyip sonrasında bebeği geri getirdi. E tabii bu da onlar açısından anlaşılır bir durum. “Neden anlaşılır?” diye sorabilirsiniz tabi doğal olarak. Ona da şöyle bir cevabım olur: Pandemi…

Sinemaya gidişin pandemi sonrasında çok azaldığı bir gerçek. Yani bu yapımcılar bin saatlik bir star wars filminde mükemmel bir ışın kılıcı sahnesi vs. koysalar satamayacaklarını biliyorlar. Bunlar artık büyük maliyet.

Bir de anne babanın çocuğunu böyle düşmanca adam öldüğü bir filme götürmeyeceği de bariz. Bu yüzden de aslında Star Wars gibi külliyatların bu kadar işi boş sahnelere ve hikâyelere dönüşmesindeki gerçek bu. Bu külliyatın içinin boşaltılması da ayrı üzücü. Çünkü Disney’in başındakiler aslında Mc Donald’s menülerine nasıl oyuncak sokabilirizin derdinde. Bu yüzden de aslında yönetmenlerde ve yazarlarda dolaylı yoldan gizli bir “mobbing” olduğunu düşünebiliriz.

Kıssadan Hisse

Ayrıca sinema artık izleyici çekmeyen, para kazandırmayan bir sektöre dönüştü. Disney ve Hbo gibi pek çok şirket de artık bu işleri Disney Plus, Hbo Max gibi platforma uyarladılar. Çünkü biliyorlar ki evde oturup bir dokunmayla istediğin ekrandan insanların dizi izleme alışkanlığı daha yüksek.

Zaten Disney’in Marvel’ı satın almasındaki asıl olay da bu. Marvel çok büyük franchise. Bu vesileyle ne kadar çok dizi çekersek o kadar iyi kafasındalar. Arada da birkaç film sıkıştırıp fanların gönüllerini alıyorlar işte. Nitekim her şeye rağmen Star Wars’da olduğu kadar içi boşaltılmadı MCU’nun. Ya da şimdilik boşaltılmadı diyelim.

Kısacası aslında ben Disney’e kızmıyorum. Sadece Marvel ve nezninde diğer tüm kült işlerdeki korkum, kaliteli sinema ve anlatıların yarın öbür gün çocuklarımla oturup izlediğimde içi boş tamamen para kazanmak odaklı olan filmlere evrilecek olması.

Daha Marvel ile alakalı onlarca detay vardır. Fakat olabildiğince pek çok noktaya değinmeye çalışarak kendimce anlattım. Sizlerin Marvel ve Disney ile alakalı düşünceleriniz neler? En sevdiğiniz Marvel filmi nedir? Gelin, yorumlarda buluşalım.