Şermin Yaşar: Annelik ve Kişisel Gelişim

Şermin Yaşar ve eserleri hakkındaki detaylı yazımız sizlerle.

Şermin Yaşar’ın son dönemlerde yükselen öykücülüğü ve edebiyattaki sağlam ilerleyişinin öncesini biliyor musunuz? Yazar “Deli Tarla” öykü kitabı ile 2020 Sait Faik Hikâye Ödülü’nü kazanmıştır. Ama piyasaya ilk girdiğinde “Oyuncu Anne” olarak anılmış ve çocuklarıyla yaptığı etkinlikleri bizlerle paylaşmıştır. Şermin Yaşar’ın sosyal medya kariyerinin yanında, çocukları ve annelikle kurduğu ilişkiyi kitaplarından izleyebiliriz. Kaleminin başarısını yeni dönem öykü ve çocuk kitaplarıyla net olarak tanık olduğumuz Şermin Yaşar’ı bugünlere getiren eski kitaplarına bir bakış atalım mı? Oyuncu Anneyi yeniden hatırlayalım mı? Önce bilmeyenler için yazarı kısadan tanıyalım.

Kimdir Şermin Yaşar?

Şermin Yaşar 1982 senesinde Berlin’de doğmuştur. Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü okuyup üzerine yüksek lisansını yapar yazarımız. Sonrasında kreatif işlerle meşgul olur: Reklam yazarlığı, metin yazarlığı, kreatif direktörlük vs. Sonrasında yazar için çocuklu hayat başlar ve tabii gani gani kitapları sıraya dizilir.

Şermin Yaşar, yazdığı bir sürü öyküsünü dolaba kaldırıp çocuklarına bakmaya başladığı dönemi de edebiyat için verimli hale getirmiş ve çocuk bakım, kişisel gelişim gibi alanlara yönelmiştir. Yazın hayatının başlangıcında elindeki malzemesini değerlendirmiş, çocuklarına bakarken ve annelikle ilgili sınavını verirken yolda ayağına takılan taşları tüm annelere faydalı olması için eline almış ve yerden kaldırmıştır. Tüm annelerin görebileceği bir rafa koymadan önce, o taşları, edebiyatı, fikirleri ve duygusuyla ile allayıp pullamış ve herkesin kabul edeceği ve hatta seveceği bir forma sokmuştur. Biraz edebiyat, çokça yaratıcılık ve hayat deneyimi ürünü o taşları bu hale getirmek, oldukça yaratıcı ve topluma faydalı bir yazarın başarabileceği bir şeydi muhakkak.

Üç çocuk annesi olan Şermin Yaşar bu kitaplarına kendi yaşanmışlıklarını dökerken, aslında okuyucuya bir yandan da içini dökmüştür. Gelin, biraz bu kitaplarda gezinelim, yazarın anne olarak yaşadıklarını anlamaya odaklanalım.

Başlarım Şimdi Anneliğe (2014)

Anneliğe ve Bebek Bakımına Güzel Bir Başlangıç için Rehber Kitap

2014 senesinde Elma Yayınları’ndan çıkan kitap, kapağında Şermin Yaşar ve çocukları karşılar bizi. Kapakta “Anneliğe ve bebek bakımına güzel bir başlangıç için rehber kitap” yazısı içerik hakkında fikir verir. Yazar bu fikirleri hangi mahlasla verecektir peki? Kapakta “Mete, Tuna ve Name’nin annesi” yazar isminin altında. Demek ki yazar bu güzel üç çocukla yaşadıktan sonra bu kitaba karar vermiştir.

İkizleri Mete ve Tuna ve Küçük kızı Name ile bu neşeli poza duran yazarın, bu poza dek yaşadıkları kitabın sayfalarının içinde saklıdır. Kapaktaki rahatça üç çocuğunun birden ayaklarını yerden kesen ve elinde sarı fincanı ile keyfinden taviz vermiyor gibi duran bu annenin yazdıkları biz annelere de soğutmadan bir fincan kahvemizi içebileceğimiz güzel vakitler verebilecek midir? Emziren anneler, kahve yerine başka bir şeyler içebilirler tabii. Çocuğun uykusu kaçmasın sonra!

Kitabın içindeki konular, yeni annelerin tipik yaşadığı sorunları kapsıyor. Ama öyle leziz bir anlatım var ki annedeki kaygısı azalırken yazarın iç döker gibi yaptıklarından ve yapamadıklarından bahsetmesi, karşınızda arkadaşınızı dinler gibi rahatlatıyor sizi. Ben bu kitabı okuduğumda yeni anne olmuştum. O sırada asıl ihtiyacım olanın tavsiye değil arkadaş olduğunu farketmiştim. Ama uzun emzirme saatlerini izleyen uyku vakitleri ve yoğun kaygımdan (ve tabii gelen gidenin pek olmamasından) sosyalleşememiştim. Şermin Yaşar’ın samimi tarzı, yükselen kaygılarıma oldukça iyi gelmiş, satır aralarında beni anlayan bir arkadaşın sözlerini bulup sevinmiştim.

Kitapta ele alınan konular şu şekilde; emzirme, uyku, bebek bezi, emzik, sterilizatör, bebek odası, bebek banyosu, hastane işleri, aşı, ilaç, diş, sünnet, anne piskolojisi, bakıcı, kreş, hijyen, kazalar… Yani kitapta bir annenin çocuğu ile başına gelebilecek her konu mevcut. Seç, beğen, oku ve ya al eline oku gitsin. Hepsi de süreçte başına geliyor zaten bir şekilde.

Oyuncu Anne (2015)

Çocuğuyla Nitelikli Zaman Geçirmek İsteyen Annelere Rehber Kitap

Kitap kapağında bu sefer yazarımız ve üç çocuğunun çizimleri karşılar bizi. Resmin her yerine dağılmış kitaplar dikkat çeker. Oyuncu Anne kitap isminin altında “çocuğuyla nitelikli zaman geçirmek isteyen annelere rehber kitap” yazar. Şermin Yaşar’ın bize öneriler sunacağı bir takım konular vardır demek.

“Başlarım Şimdi Anneliğe” dedikten sonra bu çocuklar hızla büyüdüğünü hissediyor ve ihtiyaçlarının hızla değiştiğini fark ediyorsunuz. Öz bakımla ilişkili bir takım bebek sorunları geride kalıyor ve bu minik insanların büyümesi ile ihtiyaçları da hızla değişiyor. Sırada oyun oynamak var. Şermin Yaşar “Oyuncu Anne” mahlasıyla bu işe de el attığında hali hazırda çocuklarla bol bol oyunlar oynayan ve bunun gerekliliğini savunan bir annedir. Bu kitapla da böylece yaratıcı zihnini çocuklara ve oyunlara rezerve eder. Bu süreçte erken dönem çocuğu ile neler yapılır konusuna gelir sıra. Kitap kısaca erken çocukluk döneminde bir çocuk (ve ya çok çocukla) nasıl oyun oynanır konusunu ele alır. Bu konuda ebeveynlere yardımcı olmaya çalışır, ilham verir.

Kitabın içeriğinde şaşırtıcı bir yaratıcılık karşılar bizi. Çeşitli konulara değinen yazar bazı konuların sonuna oyun ve hikâye önerisi ekler. Kitap içi çizim ve yazardan özlü sözler de konuyu bütünleşik ele almamızı sağlar. Dahası kitabın arkasına da aktivite tablosu eklidir. Sene boyunca gün gün aktivite önerileri ile yazar “yazdım bitti” demez, oyunlar konusunda rehberlik de eder.

Kötü Alışkanlıklara İyi Öneriler (2016)

Emzik, Bez, Isırma ve İnat gibi Çocukları Mest, Anne babaları Deli Eden Şeyler Hakkında Denenmiş Tüyolar

Çocuklar büyüdükçe malzeme de değişir, demiştik. Çocuğu olan bilir, her dönemin sorunları ve iyilikleri başka başka serilir hayat yolculuğunda. Bir yetişkinin hayatı için bu az bir zamana denk gelse de çocuk için konu daha derindir. Ama insan doğumundan ilk okula başlayana dek, inanılmaz hızla değişen ve dönüşen bir hayat sarmalındadır. Bu az bir şey değildir. Bu süreci iyi koordine edebilen ebeveynler çocuğuna, deyim yerindeyse, güzel bir çocukluk hediye etmiş olur.

Şermin Yaşar’ın salt çocuk bakım kitabı yazmadığı, edebiyatının çiçeklerini açtırdığı çok yaratıcı bir kitapla karşı karşıyayız. Bu kitaptaki konuları ele alışı, yazara has. Kitabın başında yazdıklarının doktor tavsiyesi yerine geçmemesi için yazar öncelikli olarak okuyucu ile sözleşiyor. Ama kitabın uzman gözlerden geçmesi kitaba güveni arttırıyor. Üç psikolog, bir diyetisyen onayından geçen kitap okura “üslup bana özel ama içerik gayet temiz” mesajı veriyor. Yani güvenle okuyunuz.

Kitabı hareketlendiren renkli yazılar, konuyla ilgili çizimler kitaba ilgiyi arttırıyor ve kitabın okunmasını kolaylaştırıyor. Ama kitabın okunmasını sadece bu renk ve dizgi cümbüşü sağlamıyor. Kitap önce ebeveynlere mesajlarını veriyor. Panik, kaygı, bakış açısı ve içebakış temalarını okuyucuya ulaştırıyor. Yazarın asıl konulara geçmeden önce ebeveyni kendiyle ilgili öz düzenlemeye davet ediyor. Nitekim sorunu hep çocukta gören çoğu ebeveyn için oldukça ters köşe bir durum bu. Çocuklardaki sorunları görüp onlara kızacağımızı sanırken, iğneyi kendimize batırmak gücümüze gitmesin.

Kitabın Yaratıcı Boyutları

Kitapta ele alınan konular şu şekilde: Emzik, bez, yemek, bazı erken dönem çocukluk sorunları.

Konuların dinamiklerini korumak amacıyla yazar önce kendi sesinden sorunu ele alıyor. Sonra iri puntolarla duygusal kısa bir metin yazıyor ebeveyne. Ve bu kısa metinleri süsleyen albenili görseller sizi konudan bir an koparıp çocukla duygusal bağınızı hatırlatıyor. Bir dakika bu, çocuk bakım kitabı değil miydi? Bu ne duygusallık, derken ardından çocuğun ağzından sorunla ilgili bir hikâyede buluyoruz kendimizi. Bu sayfalar kırmızı. Karşı tarafa geçiyor söz sırası. Bunu göstermek için güzel bir dizgi fikri bu.

Sonrasında aynı sorunla ilgili bir çocuk hikâyesi geliyor önümüze. Bu hikâyeler, terapötik hikâyeler niteliğinde. Çocuk bu hikâyedeki karakter ile empati yapabilir ve konu bağlamında gelişme gösterebilir. Dahiyane bir fikir değil mi? Sorun teşkil eden konuyu çok boyutlu ele almak sorunun çözümüne yavan bir anlatı yazıp geçmek yerine değerli bir alternatifler zinciri sunuyor bize. Bir de buradan bak, şimdi çocuk gözüyle bak, tamam şimdi duygusal bağını hatırla. Gayet iyi, şimdi git bu hikâyeyi çocuğa oku. Bak bakalım sorun falan kalıyor mu?!

Hem edebi yanı ağır basan hem de çocuk bakım kitabı bu eser. Ve aslında konuların alt mesajlarını didaktik olarak dayatmak yerine sanatsal bir dille bize ulaştırmış oluyor. Çok etkileyici!

Ev Yapımı Sihirli Değnek (2016)

Denenmiş Mutluluk Tarifleri

Çocuklar büyüyor, arkamıza yaslandık ve yoğunluğumuzun azalmasının, bazı şeylerin rayına girmesinin tadını çıkarmak istedik. Sahi her şey yolunda mı? Çocuklarla olan o bebeklik ve ilk çocukluk nasıl geçti? Çocuklar rayına girdi derken ya biz ebeveynler için işler nasıl gitti? Yoksa yol boyunca çocuklarla mücadele edip sinirden dikenler atıp önümüze geleni yakıp yıktık mı? Yoksa bu vakitlerden kendimize hiç mi iyi bir şey ayırmadık? Bir yere varamayacaksak o yolu gitmenin ne anlamı vardı ki? Yolumuzdaki taşlara takıla takıla giderken hiç mi dersler almadık?

İlla hayatımıza yön verecek mini lambalar yakmışızdır yolda, mini aydınlanmalar yaşamak için… İşte bu kitap bir annenin bazen yeşerip çiçeklenen; bazen de aydınlanmak için lambalara ihtiyaç duyduğu iç dünyasının resmi.

Efeminen pembe tonlarıyla bezeli, mutluluk kitabı görünümünde kitap. Gene Elma Yayınları’nın Toplumsal ve Gelişim Serisinden okuyucuyla buluşuyor. Mini denemeler serisi bezeli bu çiçek gibi kitap “denenmiş mutluluk tarifleri” sloganıyla okurla buluşuyor. Ev yapımı bir sihirli değnek sunuyor yani okuyucuya. Sihirli değnek diye ucunda sihri parlayan, ipi geçirilmiş bir dikiş iğnesi resmedilmiş. Yani kişi kendi söküğünü dikerse kendi sihrini yaratır temalı. Kitabın kapağına, hamuruna, dizgisi ve çizimlerine gösterilen özen, pırıl pırıl parlıyor önümüzde. Kokulu günlükler gibi romantik ve kolayca kişiselleşen bir malzemesi var kitabın. Alıp bağrınıza basasınız, yastığınızın altına alasınız geliyor.

Metinler insanı içine alıyor ve minik konulardan büyük dersler çıkarmasını keyifle okuyorsunuz yazarın. Dağınık düşünsel raflarınızı düzenlemeniz ve ruha bir bahar temizliği yapmaya fırsat veriyor eser. Ebeveyn olun olmayın kapısı, pardon kapağı, herkese açık kitabın.

Oyun Takvimi (2017)

Her Güne Bir Oyun

“Oyuncu Anne” rolü Şermin Yaşar’ın sosyal medyada popülerliğini yaratan ilk adımlarındandır. Madem hal böyle aynı isimle çıkardığı kitabın arkasına koyduğu etkinlik takvimi biraz daha geliştirilebilir mi? Hatta basbayağı büyük boy bir takvim haline getirilip normal takvim muamelesi göremez mi? Neden olmasın? Oyunlarla ilgili kamu hizmetini geliştirip büyütüyor yazar. Kocaman, duvar boy bir takvimle bu ihtiyaç için elinden gelenin son noktasına ulaşmış bulunuyor. Biz ebeveynlere de üşenmeden, istekle çocuklarımızla kalite vakit geçirmek kalıyor.

Sona Doğru

Çocuklar eskiye oranla küçük boyutlarına rağmen, daha büyük bir hacim kaplıyor toplumda. Bu hacmin anlamı değişiyor, değişen şeylerden biri de, çocuğun alanının yanında ebeveyne düşen sorumluluklar aynı zamanda. Revize edilen çocukluk fikri ebeveyn rollerini kökten değiştiriyor. Böylece ebeveyn de değişiyor, onlara biçilenler de, yazılıp çizilenler de.

Bu kitaplarla önceliği ebeveyne veren yazarın yazdığı çocuk kitapları sayıca daha fazladır. Ustalıkla kullandığı dili ve aklındaki binlerce fikriyle hem küçüklere hem de büyüklere ulaşmaktadır. Toplumdaki her bireyin, yazarın yazdıkları arasında okuyacak en az bir satırı mutlaka vardır. Bu anlamda yazarın yaptığı bir yandan topluma hizmet değil de nedir? Teşekkürler Şermin Yaşar, bize ulaştırdığın her türlü fikir, duygu, bilgi, umut, mutluluk, sebep, bakış açısı ve ufuk için. Var ol.

Kaynakça

Başlarım Şimdi Anneliğe, Şermin Çarkacı, 2015, Elma Yayınları, Ankara, 6. Basım

Kötü Alışkanlıklara İyi Öneriler, Şermin Çarkacı, 2016, Elma Yayınları, Ankara

Ev Yapımı Sihirli Değnek, Şermin Çarkacı, 2016, Elma Yayınları, Ankara

Oyun Takvimi, Şermin Yaşar, 2018, Elma Yayınları, Ankara

Oyuncu Anne, Şermin Yaşar, 2021, Elma Yayınları, Ankara, 23. Basım