Kitap Önerisi: Yüce Tanrı Pan
Kitap önerisi köşemizde bu kez Arthur Machen’in Yüce Tanrı Pan‘ı yer alıyor.
Gotik korku türündeki roman, hikâyenin merkezinde yer alan bilimsel olmayan bir deneyle bilim kurgu teması da taşıyor. Dönemin en çarpıcı eserlerinden biri olan kitap sonraki dönemde bir çok ünlü isme de esin kaynağı oluyor. Bu isimlerin bazıları Poe ve Lovecraft. Yeni dönem baskısında Stephan King’in kitabın arka kapağında yazara ve esere methiyeler düzmesinin sebebi de bu kült eserin etkisinin yüzyıldır devam ediyor olması.
“Yazılmış en iyi korku öykülerinden biri. Belki de en iyisi.”
Stephen King
Önce yazarı tanıyalım. Sonrasında kitap önerisi olarak Yüce Tanrı Pan eserinin içine göz atalım.
Yazar Hakkında
Arthur Machen, 1863 senesinde İngiltere’de doğmuştur. Galli yazar Katedral okuluna gitmiş sonrasında tıp eğitimine devam etmek istemiş ama sınavlarda başarısız olmuştur. 1881 senesinde ilk uzun şiirini yayınlamıştır. Londra’da gazetecilik, öğretmenlik gibi mesleklerle meşgul olmuştur. 1890 itibariyle edebiyat yazınına gotik ve fantastik eserler yayınlamaya başlamıştır.
Yüce Tanrı Pan’ı 1894 senesinde yayınladığında, edebiyatta alternatif türlere yapacağı katkı,yüzyıllara yayılacaktı.
Kitabın İçine Doğru
Novella türündeki bu uzun hikâyede bilimkurguya has “Eğer böyle olursa- what if?” kalıbı üzerinden bir novum geliştiren yazar, bilimdışı bir deneyi ele alır. Deney, dönemin eksik tıbbi uygulamalarının yerine hayal gücüyle beslenir.
Metafizikle ilgilenen Dr. Raymond’un yaptığı bu paranormal deney sonrasında Mary eski Mary değildir. Çünkü Mary Yüce Tanrı Pan’ı görmüştür. Nitekim yapılan bu deney ile amaçlanan, maddi ve manevi dünyaların arasındaki perdeyi kaldırmaktır. “Yüce Tanrı Pan’ı görmek” anlamındaki bu girişim ile değişen hayatlar konu edilir. Akabinde uzanan cinayetler, takipler ve hikâye boyunca korunan gerilim ile eser şaha kalkar.
Gotik bilimkurgu olarak da anılan eser kurgudaki deneyle bilim kurgu, sonrasında gelişen gerilimli olaylarla korku ve Yüce Tanrı Pan ‘ı görmekle ilgili kısmıyla da fantastik öğeler içerir. Pan, Yunan mitolojisinde ormanların tanrısı olan yarı keçi, yarı insan bir varlıktır. Böylece eserin fantastik boyutunu besleyen damar, mitolojiye dayanır.
Kitap önerisi olarak Yüce Tanrı Pan eserindeki gerilim dozu döneme göre oldukça yüksektir. Buna rağmen cinayetlerin tasvirleri yeni dönem edebiyatına göre eksiktir. Metin sadece 77 sayfalık bir hacim kaplar. Sonuçta yazar okuyanı korkutur, düşündürür ve edebi hazzın içine çeker.
Kaynak: Yüce Tanrı Pan, Arthur Machen, 2019, (Çeviri: Çağlar Aydınoğlu) Ren Yayınları, İstanbul.
